Mondros Ateşkes Antlaşması’nın (30 Ekim 1918) hemen ardından galip devletlerin
Anadolu işgal programları uygulaması 15 Mayıs 1919’da Yunanlıların İzmir’e
çıkmaları ile başlamıştı. Bu çıkartmadan bir gün sonra, IX. Ordu Kıtaları
Müfettişliği’ne atanan Mustafa Kemal Paşa (Atatürk), Bandırma Vapuru ile
İstanbul’dan Samsun’a hareket etmiş, Müfettişlik Karargâhı’nın 18 subayı ile
birlikte, 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun’a gelmişti.
Bu olay aslında Mustafa Kemal
Paşa’nın işgal kuvvetlerine ve bu işgali hoşgörü ile karşılayan İstanbul
Hükümeti’ne karşı Anadolu’da mücadele bayrağını açmak ve mücadeleyi başlatmak
için yaptığı kahramanca bir hareketti.
Olaylar bundan sonra hızla gelişmeye
başladı. Yunanlılar İzmir’den Anadolu içerlerine sarkmağa devam ederken İngiliz,
Fransız, İtalyan işgal kuvvetleri de aralarında anlaştıkları gibi Anadolu’yu
işgale başlamışlardı. Her ne kadar düşman işgallerine karşı, çeşitli şehir ve
kasabalarda direnme güçleri oluşmuşsa da bunlar yeterince teşkilâtlı
olmadıklarından güçsüz, hatta başsız kalmaktaydı, öte tarafta Mustafa Kemal
Paşa, Samsun’a çıktığının ertesi günü Sadrazam Damad Ferit’e bir telgraf çekerek
“İzmir işgalini milletin asla kabul etmeyeceğini” bildirmiş, Erzurum’daki 15.
Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa ile de hemen bağlantı kurmuştu.
Mustafa
Kemal Paşa, mücaledeyi vatan sathında millet birliğine ve vatan bütünlüğüne
dayalı tek bir güçte birleştirmek istiyordu. Bu amaçla Samsun’dan daha içerlere
gitmeyi kararlaştırdı. 25 Mayıs 1919 da Havza’ya, 12 Haziran 1919 da Amasya’ya
geldi. Amasya’da Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adına bütün illere gönderdiği bir
genelgede “Vatanın bütünlüğünün ve milletin istiklâlinin tehlikede olduğunu,
İstanbul Hükümeti’nin görevini yapamadığını, milletin istiklâlini yine milletin
azim ve kararının kurtaracağını…” belirterek Erzurum da toplanmasına karar
verilen Kongre’ye her ilden üç temsilcinin gönderilmesini bildirdi.
Amasya’da 14
gün kalan Mustafa Kemal Atatürk, buradan Tokat ve Sivas’a da uğrayarak 3 Temmuz
1919 günü Erzurum’a geldi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder