Atatürk’ün Bazı Kuruluşların Hatıra Defterlerine Yazdıkları

Kurtuluş Savaşı'nın başından itibaren, Atatürk'ün ziyaret ettiği kuruluşlar için, O'nun görüşlerini almak, izlenimlerini belirlemek büyük değer taşıyan bir olaydı. Çünkü Atatürk, bu ziyaretleri esnasında ilgililerden sadece bilgi almakla kalmıyor, kuruluşların gösterdikleri eksikler, yapmaları gereken çalışmalar hakkında da onları uyarıyordu. 

Bu bakımdan hatıra defterlerine yazdığı yazılar, Atatürk' ün çeşitli yurt sorunları hakkında görüşlerini belirlemek, O'nun geleceğe yönelik düşüncelerini değerlendirmek açısından da değer taşımaktadır. Şunu da belirtmeliyiz ki, Atatürk'ün gerek Millî Mücadele gerekse onu izleyen yıllar içinde ziyaret ettiği çeşitli kuruluşların defterlerine yazdıklarının pek azı günümüze ulaşabilmiştir. 

Büyük Adam'ın birçok kurumun hatıra defterine yazdığı değer biçilmez yazılar, ne yazık ki büyük ihmal sonucu korunamamıştır. Bu araştırma, bu konuda daha önce yapılan bir çalışmada bulunmayan bazı metinleri kapsaması bakımından Atatürk ve Atatürkçülükle ilgili incelemelere katkısı olacağı düşüncesiyle yayınlanmaktadır.
---------------------------------------------------------------------
I
Afyonkarahisar Türkocağı'nın Hatıra Defterine Yazdıkları
24 Mart 1923

Afyon Karahisar Türkocağı azasıyla bugün müşerref oldum. Ocak'ta geçen dakikalar birbirimizi anlamak ve dinlemek için güzel vesileler bahşetti. Çok memnunum. Bilhassa Karahisar halkının, gençliğinin, münevverânmın kıymetli tahassüsleri hakimiyet-i milliyenin muhafazasındaki kat'i azimlerini kendi heyecanlı lisanlarından işitmek benim için pek çok inşirah ve itminanı mucip olmuştur. Karahisar-ı Sahip halkı cidden memleketlerine, millî mefkûreye sahiptirler. Karahisar, mevki-i mühiminin icap ettirdiği bütün inkişaflara mazhar olacaktır. Çünkü burada yanan ocak, Türk'ün en temiz kalbinden feyz alıyor.

Gazi M. KEMAL
---------------------------------------------------------------------
II
Samsun Muallimler Birliği'nin Hatıra Defterine Yazdıkları
Samsun, 22 Eylül 1924

Samsun Muallimler Birliği Heyeti'ni tebrik ederim. Gösterdikleri münevver birlik asarı takdire sezadır. Samsun evlâtları bu birliğin feyzinden ne kadar müstefit olacaklardır. Bütün Türkiye'ye şamil Muallimler Birliği'nin, bütün milleti münevver birlik haline getirdiği zaman, Türk milletinin nasıl bir demir kitle olacağını düşünmek cidden büyük zevk ve saadettir. Bu kadar nurlu, bu kadar mesut netice verecek bir hedefin rehberlerini hürmetle selâmlarım.

Gazi Mustafa KEMAL
---------------------------------------------------------------------
III
Kayseri Lisesi'nin Hatıra Defterine Yazdıkları
Kayseri, 14 Ekim 1924

Kayseri Lisesi'ni müdürüyle, muallimleriyle, bütün talebesiyle Cumhuriyetin ateşli, feyizli bir ocağı bulduk.

Lâtife Hanım ve Gazi Mustafa KEMAL---------------------------------------------------------------------
IV
Mudanya Halk Fırkası Defterine Yazdıkları
29 Eylül 1925

Muhterem Mudanyalıların geçen intihapta gösterdikleri vefayı ve programımıza şuurlu irtibatını ispat eden hareketlerini lisan-ı şükran ve takdir ile kaydetmeyi vazife addeylerim.

Gazi Mustafa KEMAL---------------------------------------------------------------------
V
Balıkesir Türkocağı'nın Hatıra Defterine Yazdıkları
8 Ekim 1925

Balıkesir Türkocağı'nda genç, münevver, ateşîn azasının samimi huzurlarıyla geçirdiğim kıymetli dakikaları daima mütehassis olarak hatırlayacağım. Çok müstaid ve cevherli milletimizin harsını yükseltmekte Ocak'ın mutasavver teşebbüsatını büyük memnuniyetle dinledim. Millete asrın medeniyetinden bugünkü ve yarınki icabatını hüsn-i telkine Balıkesir Türkocağı'nın feyyaz bir menba, muvaffak bir müessese olmasını temenni ederim.

Gazi Mustafa KEMAL
---------------------------------------------------------------------
VI
Akhisar Belediyesi'nin Hatıra Defterine Yazdıkları
10 Ekim 1925

Akhisar'da geçirdiğim birkaç saatlik zaman çok uzun zamanlarda ancak vücut bulabilecek çok kuvvetli, çok kıymetli bir hatıra yaratmaya kâfi gelmiştir. Memleket güzeldir, halk temiz, samimî ve münevverdir. Hiss-i vefa bu münevver muhitin havasında ne kadar derin bir imtizaçla mündemiçtir.

Gazi Mustafa KEMAL
---------------------------------------------------------------------
VII
İzmir'de Karşıyaka Spor Kulübü'nün Hatıra Defterine Yazdıkları
13 Ekim 1925

Karşıyaka Spor Kulübü'nde karşı karşıya bulunduğum gençlik iftihara çok şayandır. Bu gençlik muvacehesinde istikbalin kuvveti, saadeti ne bariz görülmektedir.

Gazi Mustafa KEMAL---------------------------------------------------------------------
VIII
İzmir Kız Lisesi Hatıra Defterine Yazdıkları
13 Ekim 1925

Müdür hanım ve bey muallimlerin ciddî, isabetli mesaisinin asarı sühûletle ve takdirde görülmektedir.

Gazi Mustafa KEMAL---------------------------------------------------------------------
IX
İzmir Ziraat Mektebi Hatıra Defterine Yazdıkları
15 Ekim 1925

İzmir Ziraat Mektebi muktedir ellerde feyizli eserini göstermiştir. Ziyaretimden memnunum.

Gazi Mustafa KEMAL
---------------------------------------------------------------------
X
İzmir'de Karşıyaka Spor Kulübü'nün Hatıra Defterine Yazdıkları
24 Haziran 1926

Bu defaki ziyaretimde geçen aylarda masruf mesai ve himmetin kıymetli asarını gördüm. Teşekkür ve tebrik ederim.

Gazi Mustafa KEMAL
---------------------------------------------------------------------
XI
Cerrahpaşa Hastanesi Hatıra Defterine Yazdıkları
14 Aralık 1930

Gördüklerimden memnun oldum. Temizlik, intizam, ciddî mesai takdire şayandır.

Gazi Mustafa KEMAL

---------------------------------------------------------------------
XII
Kırklareli Türkocagı'nın Hatıra Defterine Yazdıkları
21 Aralık 1930

Kırklareli Türkocağı'nda çok kıymetli arkadaşlarla geçirdiğim zamanın hatırasını ölmez hislerle saklayacağım.

Gazi Mustafa KEMAL
---------------------------------------------------------------------
XIII
Bolu Halkevi'nin Şeref Defterine Yazdıkları
18 Temmuz 1934

Bolu Halkevi'nde bir gece kaldım. Bolu'nun güzelliğinden, halkın coşkun sevinçlerinden çok mütehassis oldum.

Gazi M. KEMAL---------------------------------------------------------------------
XIV
Türk Hava Kurumu'nun Şeref Defterine Yazdıkları
29 Ekim 1936

Cumhuriyet Bayramı Bugünkü geçit resmi, T.H. Kurumu için, verimli çalışmalarını göstermek hususunda güzel bir vesile oldu. Türk Kuşu'nun planör uçuş ve akrobasileri, paraşütçülerin hareketleri parlak ve çok ümit verici idi. Kurum Başkam F. Bulca'yı ve Kurum'un ve T. Kuşu'nun bütün mensuplarını tebrik eder, çalışmalarında yüksek başarılar dilerim.

K. ATATÜRK

Kaynak: Yrd. Doç. Dr. Hülya BAYKAL, Atatürk Yolu Dergisi, Ankara Üniversitesi Süreli Yayınları